Relacja z warsztatu refleksyjnego

W dniu 14 lutego 2023 r.  w Zajeździe Złota Iglica w Pogrzebieniu odbył się warsztat refleksyjny, którego celem była bieżąca analiza procesu wdrażania LSR i jego efektów oraz zmian w otoczeniu LSR. Udział wzięli przedstawiciele Zarządu, Rady, Komisji Rewizyjnej oraz pracownicy LGD LYSKOR. Uczestnicy zapewnili przedstawicielstwo wszystkich interesariuszy.

Kierownik biura p. Małgorzata Dorna, przedstawiła prezentację dotyczącą stanu realizacji LSR.
Zestawienia i materiały przygotowane przez LGD, w podziale na obszary tematyczne warsztatu:
1. Realizacja finansowa i rzeczowa:
– zestawienie wykonania budżetu oraz wskaźników – wg wniosków wybranych, podpisanych umów, zrealizowanych operacji;
2. Funkcjonowanie LGD i biura:
– zestawienie działań informacyjno-promocyjnych wg Planu Komunikacji,
– rejestry udzielonego doradztwa wraz ze statystyką efektywności doradztwa (działania doradcze prowadzone przez LGD, w tym sprawozdania z działań doradczych przedstawiane Zarządowi w cyklach półrocznych),
– informacje dotyczące funkcjonowania partnerstwa i organów LGD, tj. zestawienie odbytych posiedzeń Rady i Zarządu wraz z analizą frekwencji udziału członków w Radzie;
3. Sytuacja społeczno-gospodarcza (dane makroekonomiczne – stopa bezrobocia, liczba podmiotów zarejestrowanych w rejestrze REGON, liczba mieszkańców obszaru LGD – w skali porównawczej do analizy sytuacji społeczno-gospodarczej na dzień wskazany w okresie diagnozy LSR).

Rozpoczęto dyskusję, której celem było uzyskanie odpowiedzi na poniższe pytania:
1. Czy realizacja finansowa i rzeczowa LSR przebiegała zgodnie z planem i można ją uznać za zadowalającą?
2. W jakim stopniu jakość składanych projektów wybieranych we wszystkich obszarach tematycznych wpływa na osiąganie wskaźników w zaplanowanym czasie?
3. W jakim stopniu stosowane kryteria wyboru projektów spełniają swoją rolę?
4. W jakim stopniu wybierane projekty realizowane w ramach LSR przyczyniają się do osiągnięcia celów LSR i w jakim stopniu przyczyniają się do odpowiadania na potrzeby społeczności
z obszaru LGD?
5. Czy przyjęty system wskaźników dostarcza wszystkie potrzebne informacje niezbędne do określenia skuteczności interwencyjnej strategii?
6. Czy procedury naboru, wyboru i realizacji projektów są przyjazne dla beneficjentów?
7. Jaka jest skuteczność działania biura LGD (działań animacyjnych, informacyjno-promocyjnych, doradczych)?
8. Jakie zmiany należy wprowadzić w działaniach LGD by skuteczniej realizowała cele LSR?

Uczestnicy warsztatu pochylili się na tematem finansowego i rzeczowego poziomu realizacji LSR. Postęp we wdrażaniu LSR na koniec okresu programowania 2014-2020 jest bardzo satysfakcjonujacy, co odzwierciedla stopień osiągniętych wskaźników na uśrednionym poziomie ponad 80%, niektóre
w 100% a w ramach P4 w najmniejszym stopniu tj. na poziomie 65,22%. Kilka wniosków znajduje się
w trakcie rozliczenia, co powoduje, iż faktyczna realizacja wskaźnika jest o wiele wyższa. Realne zagrożenie na niezrealizowanie wskaźników to w ostatnim czasie rezygnacje Wnioskodawców
z zakresu przedsiębiorczości z realizacji projektów po pozytywnym wyborze operacji do dofinansowania przez Radę LGD. W 2022 roku z powodu czynników zewnętrznych (pandemia, wysoka inflacja) widać było spadek zainteresowania naborami. Jednakże wszystkie złożone wnioski w ramach ogłoszonych naborów zostały pozytywnie rozpatrzone i mieściły się w limicie środków.
Członkowie Rady oraz pracownicy biura omówili jakość składanych wniosków. Większość wniosków składanych do biura LGD jest jakościowo na wysokim poziomie. Braki w dokumentacji, które nie wpływają na ocenę wniosku przez Radę LGD są uzupełniane na etapie weryfikacji przez pracowników Samorządu Województwa. Jednakże nie wszystkie wnioski są sporządzone na bardzo wysokim poziomie. Zdarza się, że wnioski słabo napisane budzą wątpliwości, które po wezwaniach przez LGD są uzupełniane w stopniu wystarczającym do dokonania oceny operacji przez Radę. Podczas aktualizacji LSR w 2022 roku, dokonano również wprowadzenia dwóch nowych kryteriów wyboru, z uwagi na duże trudności z osiąganiem minimum punktowego przez Wnioskodawców. Wprowadzone kryterium „Konsultacja wniosku o dofinansowanie operacji” uwzględnia uwagę członka Rady zaproponowaną na poprzednim warsztacie refleksyjnym i powinno wpłynąć pozytywnie na jakość wniosków.
Uczestnicy uznali, że zaktualizowane kryteria wyboru projektów są adekwatne do planowanych do osiągnięcia efektów tj. wyboru operacji, które w najwyższym stopniu przyczynią się do osiągnięcia celów LSR. Osoby korzystające z doradztwa czy uczestniczące w szkoleniach uważają, iż dotychczasowe kryteria są jednoznaczne i obiektywne. Wnioskodawcy nie zgłaszają wątpliwości odnośnie tych kryteriów. Wprowadzone nowe kryteria pozwalają łatwiej osiągnąć wymagane minimum punktowe oraz zamierzone cele. Dzięki temu pozwalają realizować w znacznym stopniu wskaźniki określone w LSR. Kryteria wyboru pozwalają na wybór wniosków najlepszych, zawierających innowacyjne na obszarze LGD pomysły, odrzucenie wniosków słabych i przeciętnych, co jest konieczne w związku z zainteresowaniem aplikowaniem o środki znacznie przewyższające alokację – w przypadku operacji dotyczących wspierania przedsiębiorczości na obszarze objętym LSR. Dane zawarte w analizie sytuacji społeczno-gospodarczej zostały zaktualizowane uwzględniając ostatni spis powszechny ludności. Porównując ostatnie dwa lata analiza pozwala wysnuć następujące wnioski: w gminach członkowskich liczba ludności zwiększyła się (Gaszowice, Jejkowice) oraz zmalała w pozostałych. W każdej z gmin członkowskich liczba zarejestrowanych podmiotów w bazie REGON zwiększyła się.
W roku 2021 we wszystkich gminach zmalała liczba osób bezrobotnych, za wyjątkiem gminy Kornowac. Jest to znaczący spadek w porównaniu z rokiem poprzednim. Spadek liczby osób bezrobotnych prawdopodobnie wiąże się ze zniesieniem obostrzeń związanych z pandemią wirusa SARS-CoV-2.
W ramach struktury bezrobocia wzrosła natomiast liczba zarejestrowanych w PUP kobiet (w gminie Lyski i Mieście Pszów zmalała). Zmalała liczba osób bezrobotnych do 30 roku życia oraz powyżej 50 roku życia (jedynie w Gminie Kornowac nastąpił wzrost). Grupy te zostały również wskazane w LSR jako defaworyzowane ze względu na dostęp do rynku pracy. Uznano, iż należy kontynuować premiowanie tych grup w kryteriach lokalnych, by wyrównywać ich szanse na rynku pracy.
Przyjęty system wskaźników dostarcza potrzebne informacje, które są niezbędne do określenia skuteczności interwencyjnej LSR. Zbierane dane pochodzą z informacji przekazywanych przez Samorząd Województwa Śląskiego (wykaz podpisanych umów, wykaz płatności itp.), oraz informacji pochodzących od beneficjentów przekazywanych w ankietach monitorujących. Dane te są zatem zbierane u źródła i należy je uznać za wiarygodne.
Pracownicy biura obecni na spotkaniu przedstawili własne wnioski wynikające ze świadczonego doradztwa na etapie zarówno aplikowania, jak i realizacji oraz rozliczania operacji. W ramach podsumowania ustalono, że stosowane procedury są przyjazne dla wnioskodawców oraz beneficjentów, w sposób czytelny a jednocześnie zwięzły pokazują każdy etap oceny i wyboru operacji oraz zmiany umowy.
W trakcie dyskusji nad skutecznością działania biura LGD podjęto także kwestię dotyczącą skuteczności działań promocyjnych na obszarze objętym LSR. Stowarzyszenie LYSKOR jest w coraz większym stopniu rozpoznawalne wśród mieszkańców i organizacji społecznych. Świadczą o tym informacje zwrotne przekazywane lokalnym liderom oraz dość znaczny wzrost liczby członków. Należy podtrzymywać kanały promocji i komunikacji ze społecznością lokalną. Następnie na podstawie analizy ankiet dokonano oceny jakości świadczonego doradztwa. Ankiety te wypełniane są przez osoby, którym udzielano doradztwa w sposób bezpośredni w biurze. Ponadto po każdym przeprowadzonym naborze biuro dokonuje badania satysfakcji wnioskodawców. W każdym przypadku ankiety te są anonimowe. Jakość doradztwa oceniana jest na bardzo wysokim poziomie zarówno pod względem oceny warunków świadczenia doradztwa, jak i oceny osób, które to doradztwo świadczą.
Biorąc pod uwagę powyższe wnioski, zarekomendowano utrzymanie jakości pracy na aktualnym poziomie m.in. poprzez stałe uczestnictwo w systemie szkoleń i innych działań o charakterze edukacyjnym zarówno pracowników, jak i członków pozostałych organów LGD. Pozwoli to na utrzymanie standardu prowadzenia biura, wdrażania LSR, aktywizacji lokalnej społeczności. Pomimo, iż wdrażanie środków w ramach PROW 2014-2020 kończy się, wnioski wysnute z warsztatu nadal są niezwykle istotne ponieważ stanowią bazę do przygotowywania się do kolejnego okresu programowania.
Na zakończenie Prezes Zarządu wraz z kierownikiem biura podziękował wszystkim za przybycie i efektywną pracę, która z pewnością przyczyni się do lepszego funkcjonowania LGD i rozwoju obszaru, pozwoli lepiej rozumieć osiągane rezultaty i umieć z wyprzedzeniem oszacować, w jakim stopniu zbliżają nas one do osiągnięcia celów.